SYNCHRONICITEIT, WHAT IS IT GOOD FOR?

 

Bij ons thuis heerste de Engelse ziekte. Mijn moeder las alleen maar Engels-talige literatuur. Keek uitsluitend BBC. In de jaren 60 luisterde ik naar de piratenzenders radio Caroline en radio London. Veronica liep ver achter en draaide ook Nederlands-talige muziek waar ik allergisch voor ben. Ik voel me verwant aan de Britten.

Ik ontwikkelde een theorie. Volgens mij zaten Groot-Brittannië en Nederland in een ver verleden aan elkaar. We waren buren.

Nu zit ik net een stuk te lezen over synchroniciteit. Een eeuw geleden merkte wetenschapper Alfred Wegener op dat Afrika en Zuid-Amerika als puzzelstukjes in elkaar passen. De wetenschappers: ‘Toeval.’ Maar bij nader onderzoek is de wetenschap tot de overtuiging gekomen dat er 300 miljoen jaar geleden slechts een continent was. Dat zei ik toch. Niemand luistert ooit naar mij.

About 300 million years ago, Earth didn't have seven continents, but instead one massive supercontinent called Pangaea, which was surrounded by a single ocean called Panthalassa.

‘Toeval bestaat niet’, beweren veel mensen. Ik denk altijd: ‘Alles is toeval want er zit toch niet ergens een regisseur die alle gebeurtenissen bepaalt. Die naar je persoonlijke leven kijkt en denkt: ‘Weet je wat. Vandaag geef ik haar mazzel.’

Er bestaat wel iets dat synchroniciteit genoemd wordt.

Synchroniciteit betekent dat er meerdere gebeurtenissen met elkaar verbonden lijken te zijn, waardoor er een positieve of verrassende uitkomst ontstaat. Er heeft geen causaal verband plaatsgevonden tussen deze gebeurtenissen, dus het lijkt op toeval.

Die ene keer dat ik buiten wandelde en het liedje The Hurricane van Dylan door mijn hoofd speelde. Ik kwam thuis, zette de radio aan. En ja hoor: Dylan met The Hurricane.

Of die keer dat ik met Bob den Uyl correspondeerde. Het was begin jaren 90 en ik herlas zijn boeken. Ik vond ze in de jaren 70 al geweldig. Maar nu besefte ik pas hoe goed ze geschreven waren. We hadden al jaren niets van de schrijver gehoord. Ik had niets beters te doen dus ik schreef een brief naar hem, via zijn uitgeverij, om alsnog mijn bewondering te tonen voor zijn enorme geestige verhalen. En dat ik nu pas besefte hoe knap ze geschreven waren. Ik kreeg zowaar een brief terug. Hij bedankt me en schreef: ik ben weer aan het schrijven maar het wil maar niet lukken. Uw brief kwam op een goed moment. Ik had vermeld dat ik zelf aan het schrijven was maar niet tevreden over het resultaat. Stuur eens wat op, schreef hij. Ik koos aarzelend wat verhaaltjes uit. Ik had er gelijk spijt van toen ik de envelop in de brievenbus duwde. Zijn antwoord: ‘Er schuilt geen schoolmeester in mij.’ Hij wilde niet echt kritisch zijn maar merkte op: Ze zijn nogal fragmentarisch. Inderdaad. Alsof je iemand wat puzzelstukken stuurt. Dit kan beter, dacht ik. Ik ging de verhalen herschrijven tot ik ze goed genoeg vond om ze te laten lezen door Bob.

Vrijdagmiddag deed ik ze op de bus. Zaterdagochtend zet ik de radio aan: ‘Schrijver Bob den Uyl is vrijdagavond in zijn woonplaats overleden. Hij is 62 jaar oud geworden.’

Later sprak ik zijn biograaf Nico Keuning die zei: ‘Den Uyl correspondeerde nooit met iemand. Mag ik die brieven gebruiken voor mijn boek?’. Ik heb me gek gezocht. Ze moeten nog ergens zijn. Ik ben sindsdien 4x verhuisd en heb ze nog steeds niet kunnen vinden. Maar ik herinner me die woorden: ‘Er huist geen schoolmeester in mij.’

Synchroniciteit. Waar is het goed voor? Het geeft je even een bijzonder gevoel. Alsof er toch een grote regisseur is, of een verkeersregelaar, die je voorrang verleend.